آداب و رسوم مردم ایران در شب یلدا
انار و هندوانه را که در کنار هم ببینی نمیتوانی یاد چیزی جز یلدا بیفتی. شبی که میگویند خورشید در آن متولد شده است و هر روز که از آن میگذرد، یک دقیقه به طول روز اضافه میشود.
هر چند این روزها برای ما یلدا تولد خورشید است اما برای ایرانیان قدیم بیشتر طولانیترین شب سال بود. شبی نحس که اهریمن تاریکی در آن ترکتازی میکرد.
برای همین بود که ایرانیها در آن تا تولد خورشید دور آتش جمع میشدند و سفره پهن میکردند. ایرانیان باستان برای آنکه شب یلدا را به رغم اهریمن بدکنش به خوشی بگذرانند، آخرین بازماندههای میوههای پاییزی را جمع میکردند و بر سفرهشان میگذاشتند و آن را نثار اهورامزدا میکردند.
شب تولد روشنایی / شب نشینی با جودیابوتها / یلدای شور و رنگی، یلدای خطرناکیاست! / یلدا؛ همنشینی با سنتها / یلدا جشن زایش خورشید
«یلدا، چنانکه اغلب فرهنگها آوردهاند، ماخوذ از سریانی به معنی میلاد عربی است؛ چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق میکردند، از اینرو، بدین نام خوانده شده است. چون ایرانیان این شب را شب تولد میترا (مهر) میدانستند، آن را با تلفظ سریانیش پذیرفتند و در واقع، یلدا با نوئل (Noël) اروپایی که در 25 دسامبر تثبیت شده، معادل است. بنابراین، نوئل اروپایی همان شب یلدا یا شب چله ایرانی است.»